WEWNĄTRZSZKOLNY SYSTEM DORADZTWA ZAWODOWEGO

ORAZ PROGRAM DORADZTWA ZAWODOWEGO

ROK SZKOLNY 2024/2025

ZESPÓŁ SZKÓŁ NR 127 UL. SMOCZA 19 WARSZAWA

SZKOŁA PODSTAWOWA NR 389 IM. STEFANA STARZYŃSKIEGO

 

Podstawa prawna:

 

ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ

z dnia 12 lutego 2019 r. w sprawie doradztwa zawodowego  (Dz. U. poz. 325) ogłoszono dnia 20 lutego 2019 r.
obowiązuje od dnia 1 września 2019 r.

Prawo oświatowe z dnia 14 grudnia 2016 r.

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA PRZEDSZKOLI,
ODDZIAŁÓW PRZEDSZKOLNYCH W SZKOŁACH PODSTAWOWYCH I INNYCH FORM WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO

1. Poznanie siebie

Dziecko:

• określa, co lubi robić;
• podaje przykłady różnych zainteresowań;
• określa, co robi dobrze;
• podejmuje działania i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Dziecko:

• odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
• podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w jego najbliższym otoczeniu i nazwy tych zawodów, które wzbudziły jego zainteresowanie, oraz identyfikuje i opisuje czynności zawodowe wykonywane przez te osoby;
• wskazuje zawody zaangażowane w powstawanie produktów codziennego użytku oraz w zdarzenia, w których dziecko uczestniczy, takie jak wyjście na zakupy, koncert, pocztę;
• podejmuje próby posługiwania się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
• opowiada o sobie w grupie rówieśniczej.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Dziecko:

• nazywa etapy edukacji (bez konieczności zachowania kolejności chronologicznej);
• nazywa czynności, których lubi się uczyć.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Dziecko:

• opowiada, kim chciałoby zostać;
• na miarę swoich możliwości planuje własne działania lub działania grupy rówieśniczej przez wskazanie pojedynczych czynności i zadań niezbędnych do realizacji celu;
• podejmuje próby decydowania w ważnych dla niego sprawach, indywidualnie i w ramach działań grupy rówieśniczej.

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS I-VI SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

A. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas I-III szkół podstawowych

1. Poznanie siebie

Uczeń:

• opisuje swoje zainteresowania i określa, w jaki sposób może je rozwijać;
• prezentuje swoje zainteresowania wobec innych osób;
• podaje przykłady różnorodnych zainteresowań ludzi;
• podaje przykłady swoich mocnych stron w różnych obszarach;
• podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i opisuje, co z nich wyniknęło dla niego i dla innych.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

• odgrywa różne role zawodowe w zabawie;
• podaje nazwy zawodów wykonywanych przez osoby w bliższym i dalszym otoczeniu oraz opisuje podstawową specyfikę pracy w wybranych zawodach;
• opisuje, czym jest praca, i omawia jej znaczenie w życiu człowieka na wybranych przykładach;
• omawia znaczenie zaangażowania różnych zawodów w kształt otoczenia, w którym funkcjonuje;
• opisuje rolę zdolności i zainteresowań w wykonywaniu danego zawodu;
• posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

• uzasadnia potrzebę uczenia się i zdobywania nowych umiejętności;
• wskazuje treści, których lubi się uczyć;
• wymienia różne źródła wiedzy i podejmuje próby korzystania z nich.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

• opowiada, kim chciałby zostać i co chciałby robić;
• planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując na podstawowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
• próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio z jego osobą.

B. Treści programowe z zakresu doradztwa zawodowego dla klas IV-VI szkół podstawowych

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

• określa własne zainteresowania i uzdolnienia oraz kompetencje;
• wskazuje swoje mocne strony oraz możliwości ich wykorzystania w różnych dziedzinach życia;
• podejmuje działania w sytuacjach zadaniowych i ocenia swoje działania, formułując wnioski na przyszłość;
• prezentuje swoje zainteresowania i uzdolnienia wobec innych osób z zamiarem zaciekawienia odbiorców.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

• wymienia różne grupy zawodów i podaje przykłady zawodów charakterystycznych dla poszczególnych grup, opisuje różne ścieżki ich uzyskiwania oraz podstawową specyfikę pracy w zawodach;
• opisuje, czym jest praca i jakie ma znaczenie w życiu człowieka;
• podaje czynniki wpływające na wybory zawodowe;
• posługuje się przyborami i narzędziami zgodnie z ich przeznaczeniem oraz w sposób twórczy i niekonwencjonalny;
• wyjaśnia rolę pieniądza we współczesnym świecie i jego związek z pracą.

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

• wskazuje różne sposoby zdobywania wiedzy, korzystając ze znanych mu przykładów, oraz omawia swój indywidualny sposób nauki;
• wskazuje przedmioty szkolne, których lubi się uczyć;
• samodzielnie dociera do informacji i korzysta z różnych źródeł wiedzy.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

• opowiada o swoich planach edukacyjno-zawodowych;
• planuje swoje działania lub działania grupy, wskazując szczegółowe czynności i zadania niezbędne do realizacji celu;
• próbuje samodzielnie podejmować decyzje w sprawach związanych bezpośrednio lub pośrednio z jego osobą.

TREŚCI PROGRAMOWE Z ZAKRESU DORADZTWA ZAWODOWEGO DLA KLAS VII I VIII SZKÓŁ PODSTAWOWYCH

1. Poznawanie własnych zasobów

Uczeń:

• określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych;
• rozpoznaje własne zasoby (zainteresowania, zdolności, uzdolnienia, kompetencje, predyspozycje zawodowe);
• dokonuje syntezy przydatnych w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej informacji o sobie wynikających z autoanalizy, ocen innych osób oraz innych źródeł;
• rozpoznaje własne ograniczenia jako wyzwania w odniesieniu do planów edukacyjno-zawodowych;
• rozpoznaje swoje możliwości i ograniczenia w zakresie wykonywania zadań zawodowych i uwzględnia je w planowaniu ścieżki edukacyjno-zawodowej;
• określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji;
• określa własną hierarchię wartości i potrzeb.

2. Świat zawodów i rynek pracy

Uczeń:

• wyszukuje i analizuje informacje na temat zawodów oraz charakteryzuje wybrane zawody, uwzględniając kwalifikacje wyodrębnione w zawodach oraz możliwości ich uzyskiwania;
• porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców;
• wyjaśnia zjawiska i trendy zachodzące na współczesnym rynku pracy, z uwzględnieniem regionalnego i lokalnego rynku pracy;
• uzasadnia znaczenie pracy w życiu człowieka;
• analizuje znaczenie i możliwości doświadczania pracy;
• wskazuje wartości związane z pracą i etyką zawodową;
• dokonuje autoprezentacji;
• charakteryzuje instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej, w tym instytucje rynku pracy.

 

3. Rynek edukacyjny i uczenie się przez całe życie

Uczeń:

• analizuje oferty szkół ponadpodstawowych i szkół wyższych pod względem możliwości dalszego kształcenia, korzystając z dostępnych źródeł informacji;
• analizuje kryteria rekrutacyjne do szkół ponadpodstawowych w kontekście rozpoznania własnych zasobów;
• charakteryzuje strukturę systemu edukacji formalnej oraz możliwości edukacji pozaformalnej i nieformalnej;
• określa znaczenie uczenia się przez całe życie.

4. Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Uczeń:

• dokonuje wyboru dalszej ścieżki edukacyjno-zawodowej samodzielnie lub przy wsparciu doradczym;
• określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby;
• identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej i wyjaśnia, w jakich sytuacjach korzystać z ich pomocy;
• planuje ścieżkę edukacyjno-zawodową, uwzględniając konsekwencje podjętych wyborów.

 

ZAŁOŻENIA OGÓLNE

Celem doradztwa zawodowego realizowanego w szkole jest przygotowanie uczniów do refleksyjnego wyboru dalszej ścieżki kształcenia oraz zawodu.

Doradztwo zawodowe realizowane w Szkole Podstawowej nr 389 ukierunkowane jest na:

• rozwijanie kompetencji karierowych ucznia
• wspieranie kompetencji doradczych nauczycieli
• wspieranie kompetencji doradczych rodziców

 

Cele ukierunkowane na ucznia:

• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń
• rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej
• kształtowanie umiejętności krytycznej analizy procesów zachodzących na rynku pracy
• rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji, zasobów i sojuszników sprzyjających planowaniu i realizacji celów edukacyjnych i zawodowych
• kształtowanie umiejętności planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych, także w kontekście edukacji całożyciowej
• przygotowanie do możliwych ról na rynku pracy – pracownika, pracodawcy, współpracownika
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie
• rozwijanie umiejętności uczenia się
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.

 

Cele ukierunkowane na nauczycieli:

• budowanie zaangażowania w zakresie realizowania procesów wspierania decyzji edukacyjnych i zawodowych ucznia
• aktualizacja wiedzy na temat systemu edukacji i systemu kształcenia w zawodach
• rozwijanie kompetencji doradczych nauczycieli
• wskazanie na źródła informacji dotyczące ofert edukacyjnych i doradczych.

 

Cele ukierunkowane na rodziców:

• aktualizacja wiedzy na temat systemu edukacji i systemu kształcenia w zawodach
• aktualizacja wiedzy na temat ofert warszawskich szkół ponadpodstawowych
• aktualizacja wiedzy na temat procedur rekrutacyjnych do szkół ponadpodstawowych
• udzielanie pomocy w procesie rozpoznawania predyspozycji zawodowych ucznia
• rozwijanie kompetencji doradczych rodzica, wskazanie obszarów wsparcia doradczego
• wzmacnianie proaktywnej postawy rodziców w procesie podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych przez ich dziecko
• wskazanie rodzicom aktualnych i rzetelnych merytorycznie źródeł informacji

 

Formy pracy

• obowiązkowe zajęcia z doradztwa zawodowego dla klasy VII
• lekcje z wychowawcą
• doradztwo indywidualne (realizowane w ramach pomocy psychologiczno-pedagogicznej)
• warsztaty doradcze realizowane we współpracy z sojusznikami
• spotkania z ekspertami
• wycieczki zawodoznawcze
• spotkania z rodzicami
• formy wizualne – strona internetowa i fb szkoły, gazetki.

 

Metody pracy:

• praca indywidualna, grupowa, zbiorowa,
• burza mózgów,
• mini-wykład,
• plakat, film, gry dydaktyczne,
• skojarzenia,
• zdania niedokończone,

Celem orientacji zawodowej w klasach w OP i klasach I–III szkoły podstawowej jest wstępne zapoznanie uczniów z różnorodnością zawodów na rynku pracy, rozwijanie pozytywnej i proaktywnej postawy wobec pracy i edukacji oraz  stwarzanie sytuacji edukacyjnych sprzyjających poznawaniu i rozwijaniu zainteresowań oraz pasji.

 Realizacja podstawy programowej w zakresie orientacji zawodowej będzie odbywała się poprzez:

• wyjścia, wycieczki np. do zakładów pracy,
• spotkania z ludźmi wykonującymi określone zawody,
• zajęcia dydaktyczno-wychowawcze w oparciu o programy nauczania: „Elementarz Odkrywcy” wyd. Nowa Era, „A to ciekawe”, „Super Smyki” wyd. Mac,
• zajęcia tematyczne w świetlicy szkolnej „W świecie zawodów”,
• gry i filmy dydaktyczne,
• kolorowanki,
• kąciki tematyczne,
• współpraca z Fundacją „Jeden Muranów”,
• kiermasze charytatywne, wolontariat,
• scenariusze lekcji dostępne na stronach internetowych https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/

 

 

Klasy IV-VI

Cele ogólne:

• Rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów i ograniczeń, predyspozycji i uzdolnień
• Rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych
• Rozwijanie wiedzy o rynku pracy
• Rozwijanie wiedzy zawodoznawczej
• Rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie
• Rozwijanie umiejętności uczenia się
• Kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej
• Redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej.

Realizacja podstawy programowej w zakresie orientacji zawodowej w klasach IV – VI będzie realizowana:

• na lekcjach wychowawczych bazujących na. scenariuszach dostępnych na stronie www.ore.edu.pl i pod linkiem https://doradztwo.ore.edu.pl/programy-i-wsdz/
• poprzez udział w wyjściach, wycieczkach np. do zakładów pracy,
• na spotkaniach z ludźmi wykonującymi określone zawody,
• poprzez gry i filmy dydaktyczne,

 

Klasa VII - VIII

Cele ogólne:

• rozwijanie wiedzy ucznia na temat własnych zasobów, ograniczeń, predyspozycji, zainteresowań zawodowych i uzdolnień,
• rozwijanie umiejętności analizowania własnych zasobów i ograniczeń w kontekście planów i aspiracji zawodowych,
• rozwijanie wiedzy o rynku pracy,
• rozwijanie wiedzy zawodoznawczej i wiedzy o rynku usług edukacyjnych,
• rozwijanie umiejętności wyszukiwania informacji, zasobów i sojuszników sprzyjających planowaniu i realizacji celów edukacyjnych i zawodowych,
• kształtowanie umiejętności planowania ścieżek edukacyjnych i zawodowych, także  w kontekście edukacji całożyciowej,
• rozwijanie kompetencji związanych z procedurami rekrutacyjnymi w obszarze edukacji i rynku pracy,
• przygotowanie do możliwych ról na rynku pracy – pracownika, pracodawcy, współpracownika,
• rozwijanie kompetencji miękkich, szczególnie tych związanych z pracą zespołową, planowaniem, ustalaniem priorytetów i zarządzaniem zadaniami w czasie, autoprezentacją
• rozwijanie umiejętności uczenia się,
• kształtowanie postawy szacunku wobec pracy własnej i cudzej,
• redukowanie społecznych i kulturowych stereotypów dotyczących aktywności zawodowej..

Realizacja podstawy programowej w zakresie doradztwa zawodowego w klasach VII - VIII:

• obowiązkowe zajęcia z doradcą zawodowym,
• lekcje wychowawcze,
• konsultacje z pedagogiem, psychologiem szkolnym,
• lekcje biblioteczne,
• konsultacje w Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej przy ul. Zawiszy 13,
• spotkania z przedstawicielami wybranych zawodów,
• warsztaty, szkolenia w ORE https://doradztwo.ore.edu.pl/gdzie-znajde-pomoc/
• informacje w Urzędzie Pracy,
• kiermasze charytatywne, wolontariat,
• warsztaty dla uczniów we WCIES,
• współpraca z Fundacją „Jeden Muranów”,
• inne, wynikające z realizacji programu w ciągu roku szkolnego.

OBOWIĄZKOWE ZAJĘCIA Z DORADCĄ ZAWODOWYM

Tematyka zajęć w klasie VII

1. Formuła optymalnego wyboru zawodu
2. Moje zasoby i ograniczenia, czyli szczęściu warto sprzyjać
3. Oferty edukacyjne po szkole podstawowej, czyli gdzie i jak mogę się dalej rozwijać
4. Bogaty świat zawodów
5. Zawód, który do mnie pasuje
6. 7 nawyków skutecznego nastolatka
7. Dobry plan drogą do sukcesu
8. Dobra praca, kiepska praca – co warto brać pod uwagę wybierając zawód?
9. Co warto brać pod uwagę wybierając kolejne etapy kształcenia?
10. Jak analizować oferty szkół ponadpodstawowych?

 

Literatura dla ucznia

• Magnowski „Informator o zawodach szkolnictwa branżowego” Ośrodek Rozwoju Edukacji
• Cottrell S., Podręcznik umiejętności studiowania, Zysk i S-ka Wydawnictwo, Poznań 2007
• Covey S., 7 nawyków skutecznego nastolatka, Rebis, Poznań 2011
• Górczyński M., Obidniak D., Pfeiffer A., Suliga M., Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego, KOWEZiU, Warszawa 2017
• Zawadka M., Chcę być kimś. Cz. 1,2,3, Wydawnictwo Mind&dream 2016

 

 

Działania związane z realizacją doradztwa zawodowego

	Tematyka działań	Liczba oddziałów, których dotyczą zadania	Metody i formy realizacji	Termin	Osoba odpowiedzialna
1	Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza założeń programu doradztwa zawodowego na rok szkolny 2024/2025	13	dyskusja, analiza potrzeb	wrzesień	Doradca zawodowy
2	Diagnoza potrzeb doradczych uczniów	klasa VII klasa VIII	Sondaż (ankieta) Dyskusja grupowa	październik	Doradca zawodowy
3	Diagnoza planów i aspiracji edukacyjnych i zawodowych	klasa VII Klasa VIII	Sondaż	październik	Doradca zawodowy
4	Analiza danych uzyskanych z diagnozy	klasa VII Klasa VIII	prezentacja i omówienie uzyskanych informacji; spotkanie z wychowawcą klasy, Zespołem doradztwa zawodowego,	listopad	Doradca zawodowy, Wychowawca, Zespół doradztwa zawodowego
5	Realizacji zajęć z zakresu doradztwa zawodowego dla klasy VII i VIII	klasa VII Klasa VIII	zajęcia obowiązkowe	cały rok	Doradca zawodowy
6	Aktualizacja gazetki dotyczącej doradztwa zawodowego	13	gazetka ścienna	cały semestr	Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego
7	Indywidualne doradztwo edukacyjno-zawodowe	Uczniowie klasy VII	Indywidualne konsultacje	Cały rok	Pedagog, psycholog, doradca zawodowy
8	Ewaluacja końcowa - Spotkanie z zespołem ds. realizacji doradztwa zawodowego, analiza realizacji założeń programu doradztwa zawodowego	wychowawcy klas	sondaż	Po koniec II semestru	Doradca zawodowy, Zespół doradztwa zawodowego

Zadania realizowane przez wychowawców i nauczycieli nie zostały ujęte w harmonogramie. Termin ich realizacji zależy od planów zajęć i lekcji wychowawczych dla poszczególnych klas.

Zajęcia oparte na współpracy z instytucjami zewnętrznymi będą warunkowane ich dostępnością.

Opracowanie: Zespół doradztwa zawodowego.

Marzanna Wesołowska – doradca zawodowy

Jolanta Karwacka – pedagog szkolny

Anna Gajewska – pedagog szkolny

Karolina Sołtysik – psycholog szkolny

Magdalena Rybicka– nauczyciel edukacji wczesnoszkolnej

Magdalena Lewandowska – nauczyciel bibliotekarz

Halina Chmielewska – nauczyciel języka polskiego